Konferencja naukowo-praktyczna poświęcona funkcjonowaniu domów przejściowych w Polsce, ich roli w procesie readaptacji społecznej skazanych oraz kierunkom rozwoju tej formy wsparcia postpenitencjarnego zorganizowana została przez Radę Terenową ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym przy Wojewodzie Podkarpackim. Patronat honorowy nad konferencją objęła Wiceminister Sprawiedliwości Pani Maria Ejchart.

W spotkaniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, Służby Więziennej, sądów apelacyjnych i okręgowych, kuratorskiej służby sądowej, środowiska naukowego oraz organizacji wspierających osoby opuszczające jednostki penitencjarne. Wśród gości znaleźli się m.in.: prof. Jerzy Posłuszny, Rektor WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej, Dyrektor Generalna Służby Więziennej płk Renata Niziołek oraz Prezes Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie sędzia Małgorzata Moskwa, a także przedstawiciele okręgowych inspektoratów Służby Więziennej z całego kraju oraz prezesi sądów okręgowych z Rzeszowa, Tarnobrzega, Przemyśla i Krosna.

Porozumienie o współpracy na rzecz readaptacji społecznej skazanych

Podczas konferencji podpisane zostało porozumienie o współpracy pomiędzy prezesami sądów okręgowych w Krośnie, Rzeszowie, Przemyślu i Tarnobrzegu, Okręgowym Inspektoratem Służby Więziennej w Rzeszowie oraz WSPiA Rzeszowską Szkołą Wyższą. Inicjatywa ta została podjęta przez Radę Terenową ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym dla województwa podkarpackiego.

Porozumienie ma na celu wzmocnienie systemu społecznej readaptacji osób skazanych, a także zacieśnienie współpracy pomiędzy wymiarem sprawiedliwości, Służbą Więzienną oraz środowiskiem akademickim. Zakłada m.in. wspólne działania w zakresie realizacji programów edukacyjnych, zawodowych i społecznych, prowadzenia badań naukowych i analiz dotyczących efektywności procesów resocjalizacyjnych. W ramach współpracy wszystkich sygnatariuszy porozumienia organizowane będą konferencje, seminaria i szkolenia dla sędziów, kuratorów, funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz przedstawicieli instytucji zajmujących się readaptacją skazanych, oraz wspierane będą inicjatywy edukacyjne i programy przygotowujące osoby pozbawione wolności do powrotu do społeczeństwa.

Jak podkreślił sędzia Arkadiusz Trojanowski, Prezes Sądu Okręgowego w Krośnie i przewodniczący Rady Terenowej ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym współczesny wymiar sprawiedliwości to nie tylko orzekanie i stosowanie prawa, ale również odpowiedzialność za kształtowanie postaw i wspieranie procesu resocjalizacji. Współpraca środowiska naukowego, sądów oraz Służby Więziennej ma kluczowe znaczenie dla skutecznego przygotowania skazanych do powrotu do społeczeństwa.

Z kolei prof. Jerzy Posłuszny, Rektor WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej, zwrócił uwagę na znaczenie podejścia holistycznego do problematyki readaptacji. – Podpisane porozumienie stanowi wyjątkowy przykład współdziałania trzech środowisk – nauki, sądów i Służby Więziennej. Nasza uczelnia, jako ośrodek kształcący przyszłych prawników, specjalistów ds. bezpieczeństwa i resocjalizacji, czuje się zobowiązana do wspierania praktyki wymiaru sprawiedliwości poprzez badania naukowe i działania edukacyjne – zaznaczył Rektor WSPiA.

Porozumienie ma charakter bezterminowy i stanowi podstawę do podejmowania wspólnych projektów badawczych oraz inicjatyw edukacyjno-społecznych na rzecz osób odbywających kary pozbawienia wolności i opuszczających zakłady karne.

Porozumienie podpisane w Baranowie Sandomierskim to kolejny taki dokument podpisany w ostatnim czasie. Uczelnia wcześniej zawarła porozumienia m.in. z Wojewodą Podkarpackim Teresą Kubas-Hul, Strażą Graniczną, Izbą Administracji Skarbowej w Rzeszowie, Okręgowym Inspektoratem Służby Więziennej, Komendą Wojewódzką Policji w Rzeszowie, Podkarpackim Kuratorium Oświaty, Okręgową Izbą Radców Prawnych oraz kilkudziesięcioma szkołami średnimi.

Konferencja naukowa o domach przejściowych

Integralną częścią wydarzenia była konferencja pt. „Funkcjonowanie domów przejściowych w Polsce – doświadczenia, dobre praktyki i kierunki rozwoju”, poświęcona problematyce wspierania osób opuszczających jednostki penitencjarne. W jej trakcie zaprezentowano doświadczenia czterech ośrodków prowadzących domy przejściowe: w Olsztynie, Poznaniu, Jastrzębiu-Zdroju i Chmielowie.

Wykład inauguracyjny pt. „John Howard jako ojciec penitencjarystyki i nowoczesnych zasad wykonywania kar pozbawienia wolności” wygłosiła prof. Anna Świerczewska-Gąsiorowska, Prorektor WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej.

W liście skierowanym do uczestników konferencji Wojewoda Podkarpacki Teresa Kubas-Hul podkreśliła znaczenie domów przejściowych jako istotnego elementu polityki społecznej państwa, służącego odbudowie poczucia bezpieczeństwa, samodzielności i godności osób opuszczających jednostki penitencjarne.

Ogromną wagę zarówno konferencji, jak i podpisanego porozumienia podkreśliła Wiceminister Sprawiedliwości Maria Ejchart. – Chciałabym, abyśmy potrafili wchłonąć do naszej codziennej rzeczywistości ten niezwykle wartościowy fragment idei, który dziś omawiamy – fragment mający ogromny sens i potencjał zmiany. Wierzę, że może on poprowadzić naszą rzeczywistość w nowym, lepszym kierunku. Wiem, że to będzie trudne, bo wymaga od nas wielu zmian – zarówno w przepisach prawa, jak i w sposobie myślenia, szkolenia oraz podejścia do wykonywania kary – mówiła Wiceminister.

Dodała, że zbyt często myślimy o karze w kategoriach represji, zwłaszcza w świecie, w którym kwestie bezpieczeństwa budzą tak wiele emocji. – Łatwiej jest myśleć o ograniczeniach niż o szansach. Tymczasem koncepcja domu przejściowego zmusza nas do spojrzenia na resocjalizację z zupełnie innej perspektywy – z perspektywy wolności, odpowiedzialności i wsparcia – powiedziała Maria Ejchart.